Ο Απ. Πάνας- Ειδικός Αγορητής στην Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου

Κύρωση Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπ. Παραγωγικής Ανασυγκρότησης-Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας και του Υπ. Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Διαχείρισης Υδάτων της Αλβανίας για συνεργασία στον τομέα της γεωργίας ​

Με την τοποθέτησή του ως Ειδικός Αγορητής του Κινήματος Αλλαγής στην συζήτηση για την «Κύρωση Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του Υπ. Παραγωγικής Ανασυγκρότησης-Περιβάλλοντος και Ενέργειας της Ελλάδας και του Υπ. Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Διαχείρισης Υδάτων της Αλβανίας για συνεργασία στον τομέα της γεωργίας, ο Βουλευτής Χαλκιδικής και Υπεύθυνος Κοινοβουλευτικού Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης, Απόστολος Πάνας, τόνισε την ανάγκη για την ανάπτυξη συνεργασιών σε διεθνές επίπεδο, η οποία είναι περισσότερο επιτακτική από τότε, δεδομένης της δυσχερούς οικονομικής συγκυρίας και της υγειονομικής κρίσης που βιώνει η χώρα μας. Ειδικότερα, αναφέρθηκε στο ότι οι δύο χώρες συνεργάζονται ήδη σε προγράμματα εδαφικής συνεργασίας, ενώ η Ελλάδα αποτελεί σημαντικό προμηθευτή για πολλά προϊόντα στην Αλβανία. Περαιτέρω, ο βουλευτής επικεντρώθηκε στα πλεονεκτήματα που αναμένεται να προκύψουν και για τις δύο εμπλεκόμενες πλευρές, αναλύοντας τα οφέλη για τις ελληνικές επιχειρήσεις, που δραστηριοποιούνται στο εξαγωγικό εμπόριο, όπως είναι για παράδειγμα οι κατασκευαστές και οι έμποροι γεωργικών μηχανημάτων, αλλά και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές, όπως θα μπορούσε να ήταν οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην τυποποίηση φρούτων και λαχανικών. Μια ενδιαφέρουσα διάσταση που δόθηκε αφορούσε τη δυνατότητα ανάπτυξης συνεργασίας με τα πανεπιστημιακά ιδρύματα της χώρας, όπου η Ελλάδα διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία, πάνω σε ζητήματα αγροτικής ανάπτυξης.
Η αναγκαιότητα της συνεργασίας αυτής αναδείχθηκε ακόμη περισσότερο πρόσφατα, όταν η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με το πρόβλημα προσέλκυσης εργατών γης από την Αλβανία, λόγω της έλλειψης σχετικής συμφωνίας, με αποτέλεσμα να υπάρξουν προβλήματα σε περιοχές όπως η Χαλκιδική, αναφορικά με την συλλογή των καρπών και την εκτέλεση των υπολοίπων αγροτικών εργασιών. Καταλήγοντας, ο βουλευτής επισήμανε ότι το Κίνημα Αλλαγής δίνει έμφαση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και ενισχύει ανάλογες πρωτοβουλίες, καθώς μπορούν να συμβάλλουν στην περαιτέρω εξέλιξη και ανάπτυξη του τομέα, ενώ ανάλογες συμφωνίες μπορούν να γίνουν και με άλλες χώρες, έχοντας ως κοινή επιδίωξη την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, την δημιουργία θέσεων εργασίας, αλλά και ενίσχυση της υπαίθρου.
 
Αναλυτικά η Τοποθέτηση του κου Πάνα είχε ως εξής:
 
Κύριες και κύριοι συνάδερφοι,
 
Η σημερινή συνεδρίαση στην  Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου εξετάζει την κύρωση του Μνημονίου με την Αλβανία στον τομέα της γεωργίας, τομέας που είναι ιδιαίτερα κρίσιμος για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας, αλλά και ιδιαίτερα σημαντικός και για την πλευρά της Αλβανίας. Βασική στόχευση του μνημονίου αυτού αποτελεί η περαιτέρω ενδυνάμωση της συνεργασίας με την Αλβανία στον τομέα της γεωργίας, με αμοιβαίο όφελος για τα συμμετέχοντα μέρη. Ήδη, οι δύο χώρες αναπτύσσουν συνεργασία μέσω προγραμμάτων εδαφικής συνεργασίας, τα οποία μεταξύ άλλων αφορούν και τον τομέα της γεωργίας, όπως για παράδειγμα είναι οι δράσεις υποστήριξης εξαγωγών τροφίμων και αγροτικών προϊόντων, η δημιουργία δικτύων, όπως και η ανάπτυξη υπηρεσιών για την προώθηση της παραγωγικότητας, αλλά και τον τομέα του αγροτουρισμού.
​Τα προγράμματα αυτά μπορούν να θεωρηθούν επιτυχή στην διασυνοριακή περιοχή που εφαρμόζονται και συμβάλλουν στην μεταφορά τεχνογνωσίας, καθώς και στην ενίσχυση των ικανοτήτων των εμπλεκομένων με την γεωργία, κτηνοτροφία και αλιεία. Επιπλέον, εδώ και περίπου τριάντα χρόνια, οι εργάτες γης που επισκέπτονται την Ελλάδα από την Αλβανία αποτελούν κρίσιμο παράγοντα για την συλλογή των καρπών και γενικότερα για την εκτέλεση πολλών αγροτικών εργασιών, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Ακόμη, θα πρέπει να επισημανθεί ότι  οι ελληνικές επιχειρήσεις προβαίνουν στην πραγματοποίηση Άμεσων Ξένων Επενδύσεων στην Αλβανία, οι οποίες κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν παρουσιάσει αυξητικές τάσεις, με την Ελλάδα να είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές στην Αλβανία.
Ο αγροτικός τομέας στην Αλβανία απασχολεί περίπου το 50% του ανθρώπινου δυναμικού, ενώ συνάμα συνεισφέρει στο ΑΕΠ της χώρας κατά 20% περίπου, ωστόσο ο τομέας αυτός αντιμετωπίζει ποικίλα προβλήματα, όπως είναι ο μικρός κλήρος, καθώς και το μικρό ποσοστό των αγροκτημάτων που αρδεύονται, ενώ ένα ακόμη χαρακτηριστικό είναι οι περιορισμένες δυνατότητες του εξοπλισμού που χρησιμοποιείται στις αγροτικές εργασίας, όπως επίσης και στην μεταποίηση.  Τα τελευταία χρόνια, γίνονται προσπάθειες αξιοποίησης πόρων από την προενταξιακή βοήθεια, καθώς και από άλλα προγράμματα στα οποία μπορεί να συμμετέχει η χώρα, έτσι ώστε να υπάρξει ενδυνάμωση του αγροδιατροφικού τομέα και εκσυγχρονισμός αυτού. Χαρακτηριστικός της αλβανικής αγοράς συνιστά το φθηνό εργατικό δυναμικό, το οποίο απασχολείται ή μπορεί να απασχοληθεί στον αγροτικό τομέα, με τις αμοιβές αυτού να είναι πολύ πιο χαμηλές, σε σχέση με χώρες όπως η Ελλάδα και η Ιταλία. Οι αγρότες της Αλβανίας βρίσκονται αντιμέτωποι με συνέπειες που αφορούν τους περιορισμούς των ελεύθερων συναλλαγών, ενώ δυσκολεύονται να προωθήσουν και τα προϊόντα τους στην αγορά της Ε.Ε. Τα τελευταία χρόνια επιδιώκεται η δημιουργία γεωργικών συνεταιρισμών, έτσι ώστε να μπορέσουν να επιτευχθούν οικονομίες κλίμακας και να ενισχυθεί η ανταγωνιστικότητα των Αλβανών παραγωγών.
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών, φορείς από την Αλβανία όπως είναι το Υπουργείο Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, αλλά και μέλη του Εθνικού Συμβουλίου Αγροβιομηχανίας (KASH), συμμετέχουν σε Διεθνείς Εκθέσεις που διοργανώνονται στην Ελλάδα, όπως είναι για παράδειγμα η AGROTICA, με στόχο να έρθουν σε επαφή με ελληνικές επιχειρήσεις και εν συνεχεία να μπορέσουν να προμηθευτούν κατάλληλο εξοπλισμό, καθώς και να αποκομίσουν την σχετική τεχνογνωσία. Οι φορείς από την Αλβανία που δραστηριοποιούνται στον αγροτικό τομέα επιδεικνύουν ενδιαφέρον για την αγορά μηχανημάτων και εξοπλισμού, τον οποίο είτε παράγουν, είτε εμπορεύονται ελληνικές επιχειρήσεις και η ενίσχυση της συνεργασίας αυτής θα μπορούσε να ήταν ιδιαίτερα επωφελής για το σύνολο των εμπλεκομένων. Ιδίως με την ενίσχυση των μεταποιητικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα, τα οφέλη αυτά θα μπορούσαν ήταν ακόμη περισσότερα. Άλλωστε, λαμβάνοντας υπόψη στοιχεία που αφορούν το 2018, η Ελλάδα διαθέτει μικρό μερίδιο εξαγωγών προς την Αλβανία, καθώς μεταξύ των προμηθευτών της χώρας, διαθέτει μερίδιο κάτω του 10%. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να αναφέρουμε ότι τα ελληνικά προϊόντα του κλάδου τροφίμων και ποτών κατέχουν εξέχουσα θέση στην αγορά της Αλβανίας, με τα σημαντικότερα εξ’ αυτών να είναι τα λαχανικά, τα νωπά φρούτα, τα παρασκευάσματα λαχανικών, τα νωπά ψάρια, τα ζωντανά χοιροειδή, τα πουλερικά, καθώς και τα εσπεριδοειδή. Για το 2018 και πάλι, οι εξαγωγές που πραγματοποίησε η Ελλάδα στις κατηγορίες αυτές ανήλθαν σε 100 εκατομμύρια ευρώ, καταλαμβάνοντας μερίδιο περίπου 14% του συνόλου. 
Επιπλέον, η Ελλάδα, διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία, μέσω των Πανεπιστημίων και των αντίστοιχων ερευνητικών ινστιτούτων που διαθέτει, σε τομείς όπως είναι η φυτική παραγωγή, η ζωική παραγωγή και η κτηνοτροφία, η διαχείριση των υδάτων, ο ποιοτικός έλεγχος των παραγόμενων προϊόντων, η προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και η εκπαίδευση και κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού. Η τεχνογνωσία αυτή επεκτείνεται και σε ζητήματα διαχείρισης συνεταιριστικών οργανώσεων, αλλά και ανάπτυξης αντίστοιχων ενώσεων παραγωγής.

Ταυτόχρονα, ελληνικές επιχειρήσεις μπορούν να αναπτύξουν συνεργασία με επιχειρήσεις της Αλβανίας, έτσι ώστε να μπορούν να διαθέτουν τα προϊόντα που παράγονται στην Αλβανία, εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ στα πλαίσια αυτά μπορούν να γίνουν και ενέργειες βελτίωσης του μάρκετινγκ, δημιουργώντας οφέλη για ελληνικές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στους επιμέρους αυτούς υποτομείς. Ακόμη, μπορεί να υπάρξει και ενίσχυση της συνεργασίας στην εξαγωγή από την Ελλάδα φυτικού κεφαλαίου, στο οποίο διαθέτει παράδοση, τόσο σε επίπεδο έρευνας, όσο και σε επίπεδο παραγωγής και εμπορίας, με τη συνεργασία αυτή να μπορεί να γίνει και μέσω των αγροτικών συνεταιρισμών. 
Άλλα οφέλη που δύναται να προκύψουν για την Ελλάδα μέσω της συνεργασίας με την Αλβανία στον τομέα αυτό αφορούν τον υποκλάδο της κτηνοτροφίας, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των Αλβανών παραγωγών για την εισαγωγή σύγχρονου εξοπλισμού διάγνωσης, θεραπείας και μεταφοράς τεχνογνωσίας, ενώ αναγκαία θεωρείται και η μεταφορά τεχνογνωσίας σε ζητήματα που αφορούν την διαχείριση των κτηνοτροφικών αποβλήτων, κάτι που στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί έντονα κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών. Σχετικά με τον υποκλάδο της αλιείας, η Ελλάδα διαθέτει σημαντική τεχνογνωσία, ενώ η αγορά της Αλβανίας θα μπορούσε να αποτελέσει και έναν επενδυτικό προορισμό για τους παραγωγούς υδατοκαλλιέργειας. Μάλιστα, η Αλβανία διαθέτει συγκριτικά πλεονεκτήματα στην παραγωγή λαχανικών που χαρακτηρίζονται από υψηλή ποιότητα, καθώς η γη της θεωρείται αποδοτική, ενώ η χρήση χημικών και λιπασμάτων μέχρι πρότινος θεωρείται ότι είναι περιορισμένη. Στα πλαίσια αυτά, μπορούν να υπάρξουν και συμπράξεις με ελληνικές επιχειρήσεις και ομάδες παραγωγών-συνεταιρισμούς για την κατασκευή ψυκτικών αποθηκών και μονάδων τυποποίησης και συσκευασίας λαχανικών, με τις επιχειρήσεις αυτές να έχουν εξαγωγικό χαρακτήρα.
Στις επενδύσεις αυτές συμβάλλει και το θεσμικό πλαίσιο που έχει διαμορφωθεί στην Αλβανία, σύμφωνα με το οποίο παρέχεται υποστήριξη προς τις επιχειρήσεις του κλάδου γεωργίας και αλιείας, εφόσον αυτές είναι ύψους τριών εκατομμυρίων ευρώ και δημιουργούν τουλάχιστον 50 νέες θέσεις εργασίας, ενώ ειδική διαδικασία και κίνητρα υπάρχουν για επενδύσεις το ύψος των οποίων ξεπερνά τα 50 εκατομμύρια ευρώ.
Περαιτέρω, άλλες ευκαιρίες που διανοίγονται για τις ελληνικές επιχειρήσεις αφορούν τον κλάδο του οίνου, όπου η Ελλάδα διαθέτει μεγάλη παράδοση και μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων  που δραστηριοποιούνται, λαμβάνοντας υπόψη ότι η αγορά της Αλβανίας κυριαρχείται από τους Ιταλούς, ενώ αντίστοιχα ευκαιρίες παρουσιάζονται και στον κλάδο των τυριών, όπου και πάλι η Ελλάδα διαθέτει μεγάλο αριθμό εξαγωγικών επιχειρήσεων. Ακόμη και στο ελαιολάδο υπάρχουν προοπτικές για αύξηση του μεριδίου αγοράς, λαμβάνοντας υπόψη ότι κυριαρχούν οι Ιταλοί.

Πρόσφατα η χώρα βρέθηκε αντιμέτωπη με το πρόβλημα εισόδου στην χώρα των εργατών γης από την Αλβανία, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν πιέσεις στον αγροτικό κόσμο, ενώ κινδύνεψε και σημαντικό τμήμα της παραγωγής, λαμβάνοντας υπόψη ότι μιλάμε για νωπά προϊόντα. Οι πιέσεις αυτές ήταν ιδιαίτερα έντονες σε περιοχές όπως ή εκλογική μου Περιφέρεια- Π.Ε. Χαλκιδικής, όπου οι υπήρχε μεγάλη ανασφάλεια ως την έκβαση του ζήτηματος, η οποία θα πρέπει να σημειώσουμε ότι έγινε την τελευταία στιγμή.  Συνεπώς, ανάλογες συμφωνίες θα πρέπει να υπάρχουν με τις όμορες χώρες, καθώς από αυτές μπορεί να προέλθει σημαντικό τμήμα του ανθρώπινου δυναμικού που απασχολείται στις αγροτικές εργασίες.

Κύριες και κύριοι συνάδερφοι,
Το Κίνημα Αλλαγής δίνοντας έμφαση στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα και γνωρίζοντας ότι από το Μνημόνιο αυτό Συνεργασίας μπορούν προκύψουν οφέλη για τους Έλληνες παραγωγούς, αλλά και για τις ελληνικές εξαγωγικές επιχειρήσεις, όπως και για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα της χώρας που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης, προβαίνει στην υπερψήφιση αυτού. Ταυτόχρονα, η συμφωνία αυτή μπορεί να αποτελέσει και τη βάση για την σύναψη και άλλων συμφωνιών, με παρόμοιο αντικείμενο με άλλες χώρες, οι οποίες μπορούν να συμβάλλουν στην ενίσχυση του αγροτικού κλάδου. Κοινός στόχος θα πρέπει να αποτελεί η παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας, αξιοποιώντας στο έπακρο τις γνώσεις και τους πόρους που είναι διαθέσιμοι.