Ο Απόστολος Πάνας για το σχέδιο νόμου του Υπ. Αγροτικής Ανάπτυξης για τους Αγροτ. Συνεταιρισμούς.

​Ο Βουλευτής Χαλκιδικής και Υπεύθυνος Κοινοβουλευτικού Τομέα Αγροτικής Ανάπτυξης, Απόστολος Πάνας τοποθετείται ως Ειδικός Αγορητής του Κινήματος Αλλαγής στην τρίτη συζήτηση επί των άρθρων του νομοσχεδίου του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων για τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς.

Αναλυτικά η Τοποθέτηση του κου Πάνα είχε ως εξής:

​
''Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Μπαίνουμε σήμερα, μετά και την ακρόαση των φορέων , στην επί των άρθρων συζήτηση του νομοσχεδίου .
Επιτρέψτε μου όμως πριν μπω στο σχολιασμό επί των άρθρων να κάνω ένα γενικότερο σχόλιο για όσα ειπώθηκαν κατά την προηγούμενη συνεδρίαση ιδίως από τον κύριο Υπουργό.
Ο κος Υπουργός, κατά την τοποθέτησή του επί της αρχής του νομοσχεδίου, μίλησε για την αρχή της ελευθερίας που πρέπει να διέπει το καθεστώς λειτουργίας των συνεταιρισμών και τους ίδιους τους συνεταιριστές.
Είπε συγκεκριμένα ότι ‘’εν τέλει οι άνθρωποι οι οποίοι συνεταιρίζονται, αυτοί που είναι στο συνεταιρισμό, πρέπει να αποφασίζουν για τα θέματα τους έτσι όπως αυτοί νομίζουν.’’
Αλήθεια, κύριε Υπουργέ πιστεύετε αλήθεια ότι τόσα χρόνια οι άνθρωποι που συνεταιρίζονται δεν είχαν ελευθερία βούλησης να εισάγουν νέες ρυθμίσεις στον τρόπο λειτουργίας τους;
Να προβούν σε τροποποιήσεις των καταστατικών τους κατά το δοκούν;
Για να διευκολύνουν τις εσωτερικές τους διαδικασίες;
Αυτό πιστεύετε ότι είναι το πρόβλημα των συνεταιρισμών, το αν νιώθουν αρκετά ελεύθεροι ή όχι;
Φέρνετε δηλαδή, κύριε Υπουργέ, ένα νομοσχέδιο για να δείξετε ότι είστε υπέρ της ελευθερίας του ανθρώπου και ότι εμπιστεύεστε τους συνεταιριστές;
Αυτή είναι η πολιτική σας στόχευση για την εξέλιξη του συνεταιριστικού κινήματος;
Αυτή είναι η στρατηγική σας για την επίλυση των προβλημάτων των συνεταιρισμών;
Κύριε Υπουργέ,
Πέφτετε σε μια χαρακτηριστική αντίφαση.
Από τη μία, μας λέτε ότι η φιλοσοφία που διαπνέει το νομοσχέδιο είναι η παροχή ελευθερίας και εμπιστοσύνης στους συνεταιριστές και το υποστηρίζετε θερμά.
Από την άλλη όμως, οι διατάξεις του νομοσχεδίου δεν αποδεικνύουν καθόλου τα λεγόμενά σας.
Διότι, για μας, η φιλοσοφία που σίγουρα απουσιάζει παντελώς από το νομοσχέδιο είναι η φιλοσοφία του κινήτρου στον συνεταιριστή.
Δε μπορείτε από τη μία να μιλάτε για ελευθερία και εμπιστοσύνη και από την άλλη να μη δίνετε κανένα κίνητρο στον παραγωγό να ενταχθεί στο συνεταιριστικό κίνημα.
Ή στο ήδη μέλος του συνεταιρισμού να εξελίξει την δραστηριότητά του.
Ο ρόλος σας σαν Πολιτεία, κύριε Υπουργέ, θα έπρεπε να είναι ακριβώς αυτός.
Να δώσετε κίνητρα οικονομικά, φορολογικά ακόμα και εκπαιδευτικά στον παραγωγό για να συνεταιριστεί .
Και τότε να είστε σίγουρος ότι και την ελευθερία του θα χρησιμοποιήσει σωστά ο συνεταιριστής και πιο αξιόπιστος θα γίνει.
Γιατί, όταν δε δίνεις κίνητρα ουσιαστικά, τότε πώς δείχνεις εμπράκτως την εμπιστοσύνη σου στον άλλον;
Επίσης, πέφτετε σε ακόμα μία αντίφαση.
Η πραγματική παροχή ελευθερίας και το δείγμα εμπιστοσύνης στον συνεταιριστικό κόσμο θα ήταν να δώσετε στα ήδη μέλη των συνεταιρισμών το κίνητρο για να διασώσουν οικονομικά τον συνεταιρισμό τους.
Να αγοράσουν περισσότερες μερίδες τα ίδια τα μέλη.
Όχι κάποιος τρίτος, είτε αυτός λέγεται ιδιώτης-επενδυτής, είτε επιχειρηματίας.
Διότι, να είστε σίγουρος κύριε Υπουργέ, κανείς δε θέλει να επενδύσει και χρήμα και κόπο στην επιβίωση και στην εξέλιξη του συνεταιρισμού περισσότερο από τον ίδιο τον παραγωγό-συνεταιριστή.
Θα θέλαμε, λοιπόν, η τοποθέτησή σας να γίνει πιο συγκεκριμένη ως προς τον πραγματικό σκοπό του νομοσχεδίου αυτού.
Γιατί η ‘’φιλοσοφικού περιεχομένου’’ τοποθέτηση περί των ανθρωπίνων δικαιωμάτων του συνεταιριστή, δεν πείθουν κανέναν, κύριε Υπουργέ.
Τώρα, ως προς τις επιμέρους διατάξεις του νομοσχεδίου, έχουμε συγκεκριμένες παρατηρήσεις, στις οποίες καταλήξαμε λαμβάνοντας υπόψη και τα σχόλια από τη διαβούλευση:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α’-ΓΕΝΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ (ΑΡΘΡΑ 1-3)
Στο κεφάλαιο αυτό θα μπορούσαν να αναφέρονται οι 7 συνεταιριστικές  Αρχές για να φαίνεται εάν πράγματι το νομοσχέδιο τις υπηρετεί και τις προωθεί ιδιαιτέρως μέσω κάποιων άρθρων.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’- ΣΥΣΤΑΣΗ ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ (ΑΡΘΡΑ 4-5)
Ø  Στο άρθρο 4 περιλαμβάνεται η πρόβλεψη για μείωση των απαιτούμενων μελών σύστασης συνεταιρισμού από 20 (είκοσι) που ίσχυε με τον προηγούμενο νόμο σε 10 (δέκα) . Η διεθνής πρακτική προβλέπει επτά (7). Η μείωση των μελών είναι σε θετική κατεύθυνση ιδίως για περιοχές με λίγο πληθυσμό ή με ιδιαίτερα χαρακτηριστικά όπου είναι πρακτικά αδύνατο να συσταθεί συνεταιρισμός με τόσα πολλά μέλη.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Γ’- ΜΕΛΗ-ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ-ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ (άρθρα 6-8)
Ø  Άρθρο 6 παρ. 3- διάταξη που εισάγεται για πρώτη φορά και είχε εγείρει ήδη πλήθος αντιδράσεων από το στάδιο της διαβούλευσης.
Συνεταιρισμοί εν λειτουργία και φορείς, όπως ακούσαμε και σήμερα, εκφράζουν την έντονη ανησυχία τους ιδίως για το ύψος του ποσοστού (35%) με το οποίο θα συμμετέχει ο ιδιώτης στις συνολικές ψήφους.
Το ποσοστό αυτό με βεβαιότητα οδηγεί στο λεγόμενο blocking minority, θα μπορεί να μπλοκάρει δηλαδή ένας μόνο ιδιώτης τη δυνατότητα λήψης αποφάσεων από την πλειοψηφία.
Κατά την άποψή μας, είναι ξεκάθαρο ότι με αυτή την κατά τα άλλα ενδοτικού δικαίου διάταξη , καθώς όπως είπε και ο Υπουργός στην προηγούμενη συζήτηση,  οι Συνεταιρισμός θα προχωρά στη ρύθμιση αυτή εφόσον το επιθυμεί, οι συνεταιρισμοί θα αλλοτριωθούν και θα μετατραπούν σε επιχειρήσεις.
Τα περί ελεύθερης βούλησης των συνεταιρισμών είναι πρόσχημα, κύριε Υπουργέ, για να περάσετε κάτω από το τραπέζι την χρηματοδότηση των συνεταιρισμών από το ιδιωτικό κεφάλαιο.
Και επειδή, ας μη γελιόμαστε, η διάταξη αφορά κυρίως τους συνεταιρισμούς υπό σύσταση και όχι τους ήδη υπάρχοντες και δη χρεωκοπημένους, πρόκειται για σταδιακό ‘’ξήλωμα’’ του συνεταιριστικού κινήματος με απώτερο σκοπό την εξαφάνισή τους, τουλάχιστον με την κλασική μορφή που τους γνωρίζαμε ως σήμερα.
Με τη διάταξη αυτή είναι ξεκάθαρο ότι αντί να μετατρέψετε τους συνεταιρισμούς σε εργαλεία ανάπτυξης, τους οδηγείτε σε εργαλεία διαχείρισης της αγοράς και των τιμών.
Ειδικά με το 35% των ψήφων στη γενική συνέλευση και την έλλειψη απαρτίας, καθιστάτε τον ιδιώτη- επενδυτή παράγοντα πλήρους διοίκησης των συνεταιρισμών σύμφωνα αποκλειστικά με τις επιδιώξεις του.
Αντιθέτως, όπως ήδη αναλύσαμε, θα έπρεπε να δώσετε κίνητρα εισόδου του παραγωγού στον συνεταιρισμό που ενδιαφέρεται να προσφέρει και να συνεργαστεί με συναδέλφους του.
Ακόμα, όμως κι αν δεν κάνατε αυτό, ας προβλέπατε τη σύμπραξη των ΑΣ με επενδυτές, χωρίς δικαίωμα ψήφου, μέσω Προγραμματικών Συμφωνιών που θα έδιναν φορολογικά κίνητρα στους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και θα έθεταν μια εναλλακτική-αναπτυξιακή προοπτική για τον Συνεταιρισμό, διασφαλίζοντας την καλή του λειτουργία.
Και μάλιστα να κάνατε αυτή την πρόβλεψη μέσω μιας αναγκαστικού δικαίου διάταξης.
Και όχι να κρύβεστε πίσω από το πρόσχημα της δυνητικής εφαρμογής της από τους Συνεταιρισμούς.
Σας καλούμε να επανεξετάσετε αυτή τη διάταξη, διότι, όπως οι ίδιοι οι φορείς λένε όχι μόνο θα αλλοτριωθούν οι Συνεταιρισμοί αλλά όπως ανέφερε και ο Σύνδεσμος Συνεταιρισμών Μισθωτών Ελληνικών Λιμνοθαλασσών και εγγράφως με το υπόμνημά του, με τη ρύθμιση αυτή καταστρατηγούνται οι διατάξεις του Αλιευτικού Κώδικα για την προτεραιότητα μίσθωσης και εκμετάλλευσης λιμνοθαλασσών από αλιευτικούς συνεταιρισμούς.
Η θέση η δική μας είναι η κάθετη διαφωνία με αυτή τη λογική. Ο χώρος μας ήταν εκείνος που διαχρονικά στήριξε όσο κανένας χώρος το αγροτικό κίνημα και οι συνεταιρισμοί είναι η πιο αγνή έκφραση αυτού.
Δε μπορούμε να σας αφήσουμε τώρα με ‘’έναν νόμο και ένα άρθρο’’ να διαλύσετε τους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς. 
Σας καλούμε να εξετάσετε πιο διεξοδικά τις επιπτώσεις που θα υπάρξουν, και να αναθεωρήσετε!
Και συνεχίζω.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ’: ΣΧΕΣΕΙΣ ΜΕΛΩΝ ΑΓΡ. ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ (άρθρα 9-10)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ε’: ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΩΝ ΑΓΡ. ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΩΝ (άρθρα 11-20):
Ø  Ως προς το άρθρο 13 παρ. 2 στοιχείο ζ’, αναφέρεται ότι στην περίπτωση της μη επίτευξης απαρτίας με τα 2/3 του συνόλου των ψήφων, ένας συνεταιρισμός με 1.500 μέλη θα μπορεί να λαμβάνει απόφαση με το 1/5 των συνολικών ψήφων, δηλαδή με 300 ψήφους.
Το σχόλιό μας είναι ότι με τον τρόπο αυτό δεν εξασφαλίζεται η αντιπροσωπευτικότητα στη λήψη των αποφάσεων, δε μπορούν οι 300 να αποφασίζουν για τους υπόλοιπους 1.200. Είναι αντιδημοκρατικό στην ουσία και σας καλούμε να επανεξετάσετε τη ρύθμιση.
Ø  Ως προς το άρθρο 14 - Αποφάσεις Γενικής Συνέλευσης:
Διατηρούμε πολλά  ερωτηματικά για τον τρόπο λήψης αποφάσεων ειδικά για συνεταιρισμούς με πάνω από 1.500 μέλη και συμμετοχή ιδιωτών με 35%.
Χάνεται η βασική αρχή του συνεργατισμού για ισότιμη εκπροσώπηση στα όργανα λήψης της απόφασης με βάση τα συμφέροντα των παραγωγών.
Ø  Άρθρο 16 Διοικητικό Συμβούλιο:
Η διάταξη δε δίνει καθαρή λύση στο θέμα των διοικήσεων που χωρίς να είχαν συμμετοχή σε αποφάσεις, βρίσκονται δέσμιες οφειλών σε ασφαλιστικά ταμεία και εφορίες.
Σε γενικές γραμμές, τα δύο αυτά κεφάλαια αποτελούνται από καταστατικού τύπου ρυθμίσεις που δεν έχουν να παρουσιάσουν τίποτα διαφορετικό σε σχέση με παλαιότερες ρυθμίσεις.
Δε δίνονται επί της ουσίας λύση στα προβλήματα και στις αγκυλώσεις των συνεταιρισμών.
Επιπλέον, διατηρείται σε πολλά σημεία το αναχρονιστικό πλαίσιο που δε βοηθά τους συνεταιρισμούς να εκσυγχρονίσουν τις διαδικασίες τους.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΣΤ’: ΕΠΟΠΤΕΙΑ-ΕΛΕΓΧΟΣ (άρθρα 21-24)
Ø  Συμπεριλαμβάνει τη διάταξη περί Μητρώου
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ζ’: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ (άρθρα 25-28)
Ø  Η παρατήρησή μας σε αυτό το σημείο είναι ότι απουσιάζει από το νομοσχέδιο η γνωμάτευση της Οικονομικής & Κοινωνικής Επιτροπής της Ελλάδος (Ο.Κ.Ε.), παρόλο που οι Αγροτικοί Συνεταιρισμοί αποτελούν κοινωνικούς φορείς.
Οι ρυθμίσεις, κατά τ’ άλλα, εξηγούνται από την Έκθεση του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους που επισυνάπτεται στο κατατεθέν νομοσχέδιο.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Η’: Συγχώνευση- Μετατροπή- Πτώχευση- Διάλυση- Εκκαθάριση ΑΣ (άρθρα 29-33)
Ø  Το νομοσχέδιο δεν κάνει καμία αναφορά στους πρώην εργαζόμενους των υπό εκκαθάριση αγροτικών συνεταιρισμών.
Το πλήθος των σχολίων στη διαβούλευση αποδεικνύει την αγανάκτηση που επικρατεί για το θέμα αυτό.
Πρέπει στο άρθρο 32 περί εκκαθάρισης να διατυπωθεί ρητά πως στην περίπτωση εκκαθάρισης αγροτικών συνεταιρισμών και συνεταιριστικών οργανώσεων, θα ικανοποιούνται προνομιακά οι πρώην εργαζόμενοι, χωρίς προϋποθέσεις.
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Θ’: Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (άρθρο 34)
Ø  Την ίδια πρόβλεψη περιείχε και ο νόμος ΣΥΡΙΖΑ
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι’: Ποινικές διατάξεις (άρθρο 35)
ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΑ’: Μεταβατικές διατάξεις- Καταργούμενες διατάξεις- Λοιπές διατάξεις- Έναρξη ισχύος ( άρθρα 36-40)
Άρθρο 36 Μεταβατικές διατάξεις. 
Ø  Πλήθος μεταβατικών ρυθμίσεων, δείγμα της πολύ συχνής νομοθέτησης των τελευταίων ετών και αδικαιολόγητη κατάργηση των ΚΑΣΟ.
Ø  Επίσης, δεν υπάρχει καμία πρόβλεψη για τη συμμετοχή εκπροσώπων των εργαζομένων στη διοίκηση των Συνεταιρισμών για να μπορούν να υπερασπιστούν τα συμφέροντά τους.
Έχοντας μάλιστα δικαίωμα ψήφου.
Ø  Άρθρο 38: σύσταση της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών –τριτοβάθμιου οργάνου εκπροσώπησης των αγροτών. Κατάργηση της δευτεροβάθμιας εκπροσώπησης.
Καταρχήν, είναι θετικό που η Κυβέρνηση προχώρησε στον προσδιορισμό ενός ενιαίου οργάνου εκπροσώπησης των αγροτών.
Αναρωτιόμαστε όμως αν το κάνει με το σωστό τρόπο.
Καταρχάς, διαφωνούμε με την επωνυμία.
Θεωρούμε ότι δεν εκφράζει το σύνολο του αγροτικού κλάδου.
Κατά δεύτερον, δεν προβλέπονται οικονομικοί πόροι, όπως παλαιότερα με το ενιαίο όργανο της ΠΑΣΕΓΕΣ, για την στήριξη της λειτουργίας του τριτοβάθμιου οργάνου.  . 
Τρίτον, διαφωνούμε με τον τρόπο ορισμού των αντιπροσώπων στη Γενική Συνέλευση, έτσι όπως προβλέπεται στο άρθρο 38 παρ. 6.
Είναι αντιδημοκρατικό, κατά την άποψή μας, να κρίνεται ο αριθμός των ψήφων ανάλογα με το ύψος του κύκλου εργασιών του μέλους.
Δεν εξασφαλίζεται η αντιπροσωπευτικότητα και δεν εξυπηρετείται ο σκοπός που υποτίθεται ότι πρέπει να εξυπηρετεί το ενιαίο όργανο εκπροσώπησης.
Αντιθέτως, αυτός ο τρόπος συμμετοχής (πόσες ψήφους έχει κάθε ομάδα) οδηγεί στον έλεγχο από συγκεκριμένη παράταξη, κύριε Υπουργέ.
Είναι πραγματικά θλιβερό, επομένως, μέσω της εν λόγω διάταξης να προσπαθεί το Υπουργείο να χειραγωγήσει το συνεταιριστικό κίνημα.
Τελευταίο σημείο είναι η απουσία αντιπροσώπων των εργαζομένων και από τη Διοίκηση του τριτοβάθμιου οργάνου.
Ενός τριτοβάθμιου οργάνου που πρέπει να δίνει την ιδεολογική καθοδήγηση και να διασφαλίζει την αντιπροσώπευση όλων των εμπλεκόμενων συμφερόντων στους συνεταιρισμούς.
Η γενικότερη απουσία των εργαζομένων από τα όργανα των Διοικήσεων, καταδεικνύει την ιδεολογικοπολιτική του κατεύθυνση, με την οποία φυσικά είμαστε εκ διαμέτρου αντίθετοι.
 
Ø  Τέλος, μια γενικότερη παρατήρηση ως προς τις Μεταβατικές διατάξεις είναι η εξής:
Υπάρχουν περιπτώσεις ενεργών Συνεταιρισμών (πχ. Γυναικείων) που δεν προσάρμοσαν εγκαίρως το καταστατικό εντός της προθεσμίας του ν.4384/2016 και τα Ειρηνοδικεία απέρριψαν αιτήσεις τροποποίησης οι οποίες θεωρήθηκαν εκπρόσθεσμες.
Αυτό είχε ως συνέπεια να μην έχει ενημερωθεί με αυτούς το ισχύον Μητρώο. Πρέπει να υπάρξει ρύθμιση και γι’ αυτούς που δεν προσάρμοσαν το καταστατικό στο ν.4416/2016 έτσι ώστε εφόσον κατά τα άλλα είναι ενεργοί να προσαρμοστούν στον νόμο που θα προκύψει από το υπό συζήτηση Σχέδιο Νόμου και να εγγραφούν στο Μητρώο.
Ολοκληρώνοντας, σημειώνω ότι το παρόν σχέδιο νόμου δεν αντιμετωπίζει το θέμα των αδρανών συνεταιρισμών και την εκμετάλλευση της ακίνητης περιουσία τους, ώστε αυτές οι υποδομές να αξιοποιηθούν για τοπική ανάπτυξη υπέρ των παραγωγών και της τοπικής κοινωνίας, αφού αποτελούν προϊόν της εργασίας των παραγωγών.
(Ως προς την ψήφο: επιφυλασσόμεθα/ καταψηφίζουμε επί της αρχής και επί των άρθρων)

Σας ευχαριστώ.''